Ból pleców

Ból pleców (jednoznaczny z dorsalgią) to jeden z najczęstszych powodów wizyty u lekarza – drugi po ostrych chorobach układu oddechowego1. Najczęściej takie skargi trafiają do neurologa, terapeuty lub lekarza rodzinnego. Według międzynarodowych badań od 19 do 43% dorosłej populacji, która została ostatnio przebadana, zauważyło ból pleców w ciągu ostatniego miesiąca, od 27 do 65% - w ostatnim roku. Ci, którzy doświadczyli tego chociaż raz w życiu, jest 59-84% 1. Prawie co piąty dorosły mieszkaniec naszej planety może w tym momencie odczuwać silny ból pleców. Ich najczęstszą lokalizacją jest dolna część pleców i dolna część pleców.

Dlaczego pojawia się ból pleców?

Wśród głównych przyczyn rozwoju bólu pleców są:

1. Przyczyny kręgowe - związane z patologią kręgosłupa:
   • patologia krążków międzykręgowych, w tym przepukliny;
   • zwężenie kanału kręgowego;
   • choroby stawów;
   • konsekwencje urazów;
   • wady wrodzone i anomalie rozwojowe;
   • Zaburzenia metaboliczne;
   • zapalenie stawów kręgosłupa - procesy zapalne w stawach międzykręgowych.
2. Niekręgowy - niezwiązany z patologią kręgosłupa:
   • skręcenia więzadeł i mięśni związanych z dużymi obciążeniami;
   • zespół mięśniowo-powięziowy - przewlekły ból mięśni;
   • zapalenie tkanki mięśniowej - zapalenie mięśni;
   • choroby narządów wewnętrznych;
   • patologia dużych naczyń, na przykład tętniak (ostra ekspansja) aorty brzusznej;
   • artroza stawu biodrowego - choroba zapalno-dystroficzna;
   • zaburzenia psychiczne itp.

W zależności od pochodzenia rozróżnia się następujące rodzaje bólu:

• Konkretny- wiąże się z konkretną chorobą, którą można wykryć standardowymi metodami badawczymi. Ten typ zajmuje do 3% 1 wszystkich przypadków. Mogą to być złamania kompresyjne kręgosłupa, guz, procesy zakaźne, choroby narządów miednicy (zwłaszcza z bólem pleców u kobiet).

  Jednocześnie istnieje szereg objawów, tzw. „czerwonych flag", które mówią o poważnych chorobach i wymagają dogłębnego zbadania. Obejmują one:

  • szybka nieuzasadniona utrata masy ciała i / lub wskazanie historii onkopatologii (guzy);
  • osłabienie kończyn dolnych, upośledzona wrażliwość i funkcje narządów miednicy (zespół ogona końskiego);
  • stosowanie antybiotykoterapii, wzrost temperatury ciała (procesy zakaźne);
  • przebyty uraz lub wcześniejsze rozpoznanie osteoporozy, wiek powyżej 55 lat (złamanie kręgosłupa);
  • młody wiek - do 20 lat;
  • długotrwałe zachowanie bolesnych wrażeń i ich intensywności, pomimo leczenia;
  • w połączeniu z ogólnym osłabieniem lub zaburzeniami chodu, pogarszającymi się w nocy, nie zmienia się wraz ze zmianą pozycji ciała.
• Radykalny- następna w częstotliwości (do 27%). Rozwija się w wyniku uszczypnięcia i/lub zapalenia korzenia rdzenia kręgowego, który wychodzi przez otwory rdzenia kręgowego. Ten typ może wskazywać na zwiększony ból podczas kaszlu, kichania, wysiłku fizycznego i innych rodzajów aktywności.
• Niespecyficzne- częściej ostry, trudno od razu określić konkretną przyczynę jego rozwoju, zwykle są to konsekwencje zmian dystroficznych w obrębie kości, tkanki chrzęstnej kręgosłupa, a także mięśni i więzadeł tworzących aparat podtrzymujący powrót. W Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób (ICD-10) znajduje się specjalna sekcja dotycząca definicji takich zespołów - dorsopatii.

Taka dorsalgia stanowi do 85% 1 wszystkich przypadków i wiąże się głównie z zaburzeniami normalnego funkcjonowania poszczególnych struktur kręgosłupa, z których każda może stać się źródłem impulsów bólowych. Ból może być uciskowy (od ucisku korzeni nerwowych) i odruchowy - od wszystkich innych tkanek, w tym mięśni spazmatycznych.

Opisano inny rodzaj zespołu bólowego, który nie jest związany z żadnymi organicznymi uszkodzeniami kręgosłupa i tkanek przykręgowych. Nazywa się to bólem dysfunkcyjnym. Może to być spowodowane problemami psychologicznymi i przewlekłym stresem.

Lokalizacja wyróżnia:

Jak się nazywa	Gdzie boli
ból szyjki macicy	ból w szyi
szyjno-kręgosłupowe	szyja + głowa
cervicobrachialgia	szyję i podaje do ręki
klatka piersiowa	ból w klatce piersiowej i klatce piersiowej, ból pod łopatkami z tyłu
lumbodynia	dolna część pleców i okolica lędźwiowo-krzyżowa
Rwa kulszowa	dolna część pleców + noga
sakralgia	kość krzyżowa
kokcygodynia	kość ogonowa

Oprócz powodów można zidentyfikować czynniki, które mogą wywołać rozwój zespołu bólowego:

• silne przeciążenie fizyczne, powodujące nadmierne rozciąganie mięśni i więzadeł;
• niewygodne lub statyczne pozycje, które dana osoba przyjmuje przez długi czas;
• niewytrenowane mięśnie i ich przeciążenie, brak aktywności;
• uraz i mikrourazy;
• hipotermia;
• długotrwały bezruch, taki jak leżenie w łóżku;
• nadużywanie alkoholu;
• choroby narządów wewnętrznych;
• patologia stawów;
• nadwaga;
• indywidualne cechy: skrzywienie kręgosłupa, pochylenie;
• złe odżywianie, choroby układu pokarmowego, którym może towarzyszyć upośledzenie wchłaniania witamin, metabolizm minerałów, znaczne spożycie soli wpływających na stawy;
• zagrożenia zawodowe: efekty termiczne, wahania temperatury, wibracje, praca z ciężarkami itp.

Mechanizm rozwoju dorsalgii związany jest z blokadą stawów międzykręgowych, która może być spowodowana obciążeniami, zarówno statycznymi, jak i dynamicznymi, mikrourazami oraz niefizjologiczną postawą. W rezultacie w jednym miejscu mięśnie kurczą się i nadmiernie rozciągają, aw innym nadmiernie rozciągają. Wszystko to prowadzi do rozwoju bólu mięśni, zmian wrażliwości na ból i powstawania patologicznych impulsów bólowych.

Również skurcz mięśni może być odruchową reakcją na patologię kręgosłupa lub choroby narządów wewnętrznych. W tym przypadku jest to postrzegane jako reakcja obronna, ale jednocześnie rozpoczyna nowy krąg bólu. Ponadto przy długotrwałym utrzymywaniu skurczu przekazywanie impulsów nerwowych do włókien mięśniowych jest zaburzone, stają się one bardziej pobudliwe, może wystąpić niedobór wapnia, a zaburzenia krążenia dodatkowo pogarszają sytuację.

W zależności od czasu trwania dorsalgii może wystąpić:

• ostry - trwający do 6 tygodni;
• podostry - od 6 do 12 tygodni;
• przewlekłe - trwają 12 tygodni lub dłużej.

Objawy

Objawy dorsalgii zależą od przyczyny, mechanizmu rozwoju i obecności chorób współistniejących.

W przypadku niespecyficznego bólu charakterystyczne są następujące objawy:

• ból lub ciągnący ból, czasami zaciskanie;
• wzrasta wraz z obciążeniem lub ruchami kręgosłupa, a także w niektórych pozycjach, może zmniejszać się podczas ugniatania lub pocierania mięśni, a także po odpoczynku w wygodnej pozycji;
• możliwy ból po bokach pleców lub ból w tylnej części pleców;
• podczas sondowania, zagęszczania, zmian konturów, napięcia określa się, ale nie ma zaburzeń wrażliwości w bolesnym obszarze, zmniejszenie siły mięśni, odruchy się nie zmieniają.

Gdy korzeń nerwowy jest ściśnięty (radikulopatia), ból różni się intensywnością, może strzelać, często promieniuje do nogi, a w kończynie może być silniejszy niż w plecy. Podczas badania obserwuje się objawy uszkodzenia określonego korzenia nerwowego - osłabienie mięśni, upośledzenie wrażliwości w określonym obszarze.

Diagnostyka

Algorytm diagnostyczny ostrych i przewlekłych bólów grzbietowych jest nieco inny.

Intensywny ból

W celu ustalenia taktyki leczenia lekarz powinien w miarę możliwości określić przyczynę zespołu bólowego: uszczypnięcie nerwów lub ich korzeni, uraz, guz, stan zapalny, infekcja, osteoporoza, choroby narządów wewnętrznych itp. Z reguły te rodzaje bólu mają dość żywe i specyficzne objawy kliniczne. Po badaniu i badaniu palpacyjnym pacjenci kierowani są do odpowiednich specjalistów lub na dalsze badania, np. :

• badanie rentgenowskie;
• MRI i CT kręgosłupa;
• scyntygrafia – metoda wizualizacji z zastosowaniem środka kontrastowego;
• densytometria - oznaczanie gęstości kości;
• badania laboratoryjne do oznaczania markerów nowotworowych, badania reumatyczne, biochemiczne badania krwi itp.

Pacjenci z niespecyficznym bólem ostrym zwykle nie wymagają dodatkowych badań.

Chroniczny ból

Ponieważ mechanizmy jego rozwoju nie zostały jeszcze wystarczająco zbadane, identyfikacja źródła może być problematyczna, zwłaszcza jeśli jest to gatunek dysfunkcyjny, który odzwierciedla patologię innych narządów. Może być przejawem chorób takich jak zespół jelita drażliwego, przewlekłe zapalenie pęcherza moczowego, przewlekłe odmiedniczkowe zapalenie nerek i inne. W każdym przypadku przeprowadzany jest dokładny wywiad i badanie pacjenta w celu ustalenia dalszej taktyki leczenia.

W przypadku zespołu bólowego, który występuje na tle zmian dystroficznych w stawach, po jakimkolwiek obciążeniu mechanicznym lub pod wpływem innych czynników, możliwe jest wykorzystanie rezonansu magnetycznego do śledzenia dynamiki stanu kręgosłupa.

Jak radzić sobie z ostrym bólem pleców

Lekarze, którzy przestrzegają zasad medycyny opartej na dowodach, stosują następujące taktyki postępowania z pacjentami z ostrą dorsalgią:

1. poinformować pacjenta o przyczynach zespołu bólowego;
2. wykluczyć odpoczynek w łóżku i zalecić utrzymanie zwykłej aktywności;
3. przepisać skuteczne leczenie lekowe i nielekowe;
4. monitorować dynamikę i dostosowywać terapię.

Przy wyborze leku zwraca się uwagę na jego działanie przeciwbólowe, szybkość działania i bezpieczeństwo. Przede wszystkim przepisywane są niespecyficzne leki przeciwzapalne (NLPZ), ponieważ udowodniono ich skuteczność w przypadku bólu pleców. Jednym z takich leków jest naproksen.

Naproksen jest dostępny w postaci tabletki doustnej i żelu do użytku zewnętrznego. Lek jest wskazany jako środek przeciwbólowy w bólu pleców związanym z urazem, przeciążeniem, stanem zapalnym. Wykazuje również działanie przeciwzapalne i przeciwgorączkowe, czas działania może trwać do 12 godzin. Jeśli nie masz możliwości w najbliższym czasie udać się do lekarza, a ból powoduje znaczny dyskomfort, możesz zażywać naproksen w następujący sposób: 2 tabletki jako dawkę początkową, a następnie 2 tabletki co 12 godzin lub 1 tabletkę co 8 godzin. Przebieg przyjęcia bez konsultacji z lekarzem trwa nie dłużej niż 5 dni.

Przy zachowaniu intensywności bólu można przepisać inne grupy środków przeciwbólowych i uspokajających (uspokajających).

Zabiegi nielekowe obejmują:

• ogrzewanie;
• Terapia manualna;
• fizjoterapia;
• masaż;
• fizjoterapia;
• akupunktura i inne alternatywne metody.

Leczenie przewlekłego bólu pleców

Jeśli można zidentyfikować lokalizację bólu i źródło impulsów bólowych, stosuje się terapię miejscową - blokady, wpływy śróddyskowe i inne procedury. W przypadku pozostałych pacjentów takie leczenie bólu pleców i dolnej części pleców nie jest stosowane, dlatego stosuje się inny schemat leczenia. Jego głównym celem jest zmniejszenie natężenia bólu i zachowanie jakości życia.

Podobnie jak w przypadku bólu ostrego, przepisywane są leki z grupy NLPZ, w tym naproksen, inne leki przeciwbólowe, zwiotczające mięśnie i witaminy B3. W razie potrzeby zalecane są leki przeciwdepresyjne. Terapia manualna powinna być prowadzona przez wykwalifikowanego specjalistę, zalecana jest terapia ruchowa. Stosowane są psychoterapeutyczne i fizjoterapeutyczne metody leczenia.

Profilaktyka

W celu zapobiegania dorsalgii konieczne jest zidentyfikowanie wszystkich możliwych czynników ryzyka i praca nad ich wyeliminowaniem.

W przypadku wszystkich rodzajów bólu przydatne będą:

• odpowiednia aktywność fizyczna i wzmocnienie mięśni, w tym pleców;
• terminowe leczenie przewlekłych chorób narządów wewnętrznych;
• utrzymanie fizjologicznej postawy podczas pracy;
• rzucenie palenia i alkoholu;
• regularne badania profilaktyczne;
• odpowiednie leczenie i zapobieganie infekcjom;
• zbilansowana dieta;
• noszenie wygodnych butów i ubrań;
• prawidłowa organizacja miejsca pracy i życia w celu ochrony pleców;
• zapobieganie stresowi i przeciążeniu emocjonalnemu.

Kompleksowe leczenie i pełnoprawna rehabilitacja pacjentów z bólami kręgosłupa pozwala zachować jakość życia, zmniejszyć liczbę przypadków niepełnosprawności i zapobiec przechodzeniu do przewlekłej postaci choroby.